Van bướm là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động?

Van bướm là loại van công nghiệp phổ biến, được dùng để điều chỉnh hoặc đóng/mở dòng chảy trong đường ống. Cấu tạo của van đơn giản, gồm thân van, đĩa van và bộ phận điều khiển, hoạt động dựa trên nguyên lý xoay đĩa van một góc 90 độ. Loại van này được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành như cấp thoát nước, hóa chất, đóng tàu, và thủy điện.
Van bướm là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động?

Van bướm (Butterfly Valve) là một trong những loại van công nghiệp phổ biến nhất, được sử dụng để điều chỉnh hoặc đóng/mở dòng chảy trong hệ thống đường ống. Với cấu trúc đơn giản, trọng lượng nhẹ và chi phí hợp lý, van bướm đã trở thành một lựa chọn tối ưu cho nhiều ngành công nghiệp.

1. Cấu tạo của Van Bướm

Van bướm có cấu tạo đơn giản, gồm các bộ phận chính sau:

  • Bộ phận điều khiển: Có thể là tay gạt, tay quay vô lăng hoặc bộ truyền động điện/khí nén. Bộ phận này chịu trách nhiệm điều khiển trục van, giúp van đóng hoặc mở.

  • Thân van: Là một vòng kim loại đúc nguyên khối, thường được làm từ gang dẻo, gang đúc, thép không gỉ hoặc nhựa. Thân van có các lỗ để bắt vít vào đường ống.

  • Đĩa van (cánh bướm): Là bộ phận trực tiếp tiếp xúc với dòng chảy, có thể xoay ở nhiều góc độ khác nhau bên trong gioăng làm kín. Đĩa van được làm từ các vật liệu như gang đúc, gang dẻo, thép, thép không gỉ hoặc nhựa.

  • Bộ phận làm kín (Gioăng): Là một lớp lót được làm từ cao su, Teflon, EPDM, giúp ngăn chặn rò rỉ chất lỏng.

  • Trục van: Nối đĩa van với bộ phận điều khiển, giúp truyền động lực xoay để điều chỉnh van.

2. Nguyên lý hoạt động

Nguyên lý hoạt động của van bướm rất đơn giản, dựa trên chuyển động xoay của đĩa van.

  • Để đóng hoặc mở van hoàn toàn, đĩa van xoay một góc 90 độ.

  • Để điều chỉnh lưu lượng dòng chảy, đĩa van sẽ xoay một góc nhỏ hơn 90 độ, làm giảm tiết diện cho chất lỏng đi qua.

Khi van mở hoàn toàn (90 độ), đĩa van nằm song song với dòng chảy, cho phép một lượng lớn chất lỏng hoặc khí đi qua. Khi van đóng, đĩa van vuông góc với dòng chảy, ngăn cản hoàn toàn dòng chảy.


3. Ứng dụng phổ biến

Van bướm được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực và hệ thống khác nhau, đặc biệt phù hợp để điều chỉnh lưu lượng chất lỏng hoặc khí có lưu lượng lớn và áp suất tương đối thấp. Các ứng dụng tiêu biểu bao gồm:

  • Hệ thống cấp thoát nước: Sử dụng trong đường ống cấp nước và hệ thống chữa cháy.

  • Công nghiệp hóa chất và dầu khí: Điều chỉnh dòng chảy trong các nhà máy lọc dầu, hóa chất, gas tự nhiên.

  • Sản xuất: Ứng dụng trong nhà máy giấy, luyện kim và các thiết bị nhiệt.

  • Đóng tàu: Van bướm hoạt động hiệu quả trong môi trường nước mặn và dầu.

  • Nhà máy thủy điện: Sử dụng các loại van bướm cỡ lớn trong các đường ống dẫn nước để đóng/mở đáng tin cậy.